تنگه چاهکوه یک نمونه ویژه و کم نظیر از عملکرد فرسایشی آب جاری است. حرکت سریع و قدرتمند آب در بارندگیهای شدید و نادر، عامل اصلی شکلگیری این تنگه بوده است. با این حال، فرسایش آبی یک عامل ثانویه در شکل گیری این تنگه به شمار میرود. طبقات دربرگیرنده این تنگه بخشی از یال شمالی- غربی تاقدیسی است که کوه نمکدان در آن رخنمون دارد. تاقدیس یک ساختار محدب گنبد مانند است که در اثر فشارهای درونی و جانبی و در نهایت چین خوردگی لایههای زمین پدید میآید. به دلیل فشارهای جانبی و کشیده شدن لایه های تاقدیس، درزها، ترکها و شکستگی (گسل) هایی در دیواره (یال) تاقدیس پدید میآیند. این درزهها و شکستگیها نقاط ضعف دیواره هستند و عوامل گوناگون فرسایشی در آن نقاط عملکرد قویتر و موثرتری دارند. تنگه چاهکوه یکی از این شکستگیهای اولیه و سپس توسعه یافته توسط عوامل فرسایشی است.
در راستای عمود بر امتداد اصلی تنگه، یک تنگه دیگر نیز به چشم میخورد که عامل اصلی تشکیل آن، یک گسل کاملا بارز است که امتداد گسستگی آن را آشکارا میتوان دید. به طور کلی تاقدیسها و مناطق پیرامون آنها از مناطق پرجنبش و ناآرام به شمار میروند که همین موضوع عامل پدید آمدن گسلها و درز و شکافهای فراوان در لایه های زمین این مناطق است.
وجود اشکال مقعر کروی، بیضوی و خطی در دیواره های تنگه حاصل عملکرد مکانیکی آب، یکنواخت نبودن جنس دیواره در تمامی نقاط ، و وجود درزههای پرشمار کوچک و بزرگ در دیواره است.
یکی از ویژگیهای سازند زمین شناسی تنگه چاهکوه، غیرقابل نفوذ بودن آن در برابر آب است. این عامل موجب میشود آب در درون آن جاری شده و درز و شکافهای آن را پر کرده و بفرساید. مردم محلی از این خاصیت سازند تنگه استفاده جالبی کردهاند و با حفر گودالهایی در کف تنگه، امکان گردآوری و ذخیره آب باران را فراهم نمودهاند. با توجه به خشک بودن جزیره و ارزش زیاد آب باران در قدیم، این ابتکار بسیار ارزشمند و موثر بوده است.
دیواره های تماشایی و اعجاب انگیز تنگه چاهکوه ارزش زیبایی شناختی بالایی دارند و حفاظت از آنها در برابر کندهکاری یا نوشتن یادگاری، موجب همیشگی شدن این زیبایی و لذت بازدیدکنندگان آینده آن خواهد بود.
ژئوپارک قشم - کلیه حقوق محفوظ است | طراحی و اجرا رسانه هزاره